วัดพระธาตุกาคำ สร้างขึ้นสมัยโยนกเชียงแสน ประมาณปี พ.ศ. 1181 สมัยปู่จ้าวลาวจก สมัยนั้นบ้านหินแตก(เทอดไทย)มีชาวไทยใหญ่ อาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก มีการค้าขาย ระหว่าง ชาวไต กับ โยนก มีเรื่องเล่าว่ามีพ่อค้าวัวต่างถิ่น สองคนพี่น้องมาจากเมืองแสนหวีได้เข้ามาค้าขาย พักแรม เป็นเวลานานนับเดือน ตาม เส้นทางตั้งแต่บ้านหินแตก ฝาง เชียงดาว เชียงใหม่ พ่อค้าชาวไทยใหญ่ทั้งสอง ได้สร้างพระธาตุขึ้นองค์หนึ่งในระหว่างทางดอยตุงกับเมืองฝาง คือ พระธาตุกาคำ แห่งนี้ โดยได้นำเอาทองคำหล่อหลอมเป็นรูปกา จำนวน 2 ตัว ไว้ในองค์พระธาตุ ชาวไทยใหญ่เรียกว่า ก๋าคำ ( ก๋า หมายถึง อีกา , คำ หมายถึง ทองคำ ) วัดพระธาตุกาคำมีพื้นที่ประมาณ 20 ไร่ และพระธาตุ1องค์เป็นพระธาตุเก่าแก่ที่ทรุดโทรม ไปเป็นเวลานานชาวบ้านจึงได้บรูณะปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2506 ลักษณะการปลูกสร้างก็เป็นแบบดั้งเดิมของชาวไทยใหญ่พิธีกรรมต่างๆ ก็ยังอนุรักษ์ไว้แบบเดิม